ΤΟ ΘΕΙΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 11 ΜΑΡΤΙΟΥ

Ἀριθμός 10

ΚΥΡΙΑΚΗ Γ΄ ΝΗΣΤΕΙΩΝ (ΣΤΑΥΡΟΠΡΟΣΚΥΝΗΣΕΩΣ)

(Μάρκ. η΄ 34-θ΄1)

11 Μαρτίου 2018

«Τί δώσει ἄνθρωπος ἀντάλλαγμα τῆς ψυχῆς αὐτοῦ;» (Μάρκ. η΄ 31)

Τὴν ἐρώτηση αὐτὴ ἀπευθύνει ὁ Χριστός μας, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, στὸν καθένα ἀπό μᾶς, σήμερα, Κυριακὴ Γ΄ τῶν Νηστειῶν, κατὰ τὴν ὁποία ὑψώνουμε, γιά προσκύνηση, τὸν Τίμιο καὶ Ζωοποιὸ Σταυρό. Μὲ τὴν ἐρώτηση αὐτὴ, μᾶς καλεῖ νὰ σκεφθοῦμε, γιὰ τὸν μεγάλο αὐτὸ θησαυρό, ποὺ λέγεται ψυχή. Ὁ Χριστός μας, μᾶς ἔδωσε διάνοια, ἡ ὁποία ἐρευνᾶ· μᾶς ἔδωσε λογικὴ, ποὺ κρίνει καὶ καταλήγει σὲ συμπεράσματα· μᾶς ἔδωσε καρδιὰ, ἡ ὁποία πλημμυρίζει ἀπὸ ἱεροὺς πόθους καὶ ὑψηλὲς ἀνατάσεις.

Ἡ καθημερινὴ ζωὴ, ἐξ ἄλλου, μᾶς παρέχει πολύτιμη πείρα, γιὰ τὸν κόσμο, ποὺ μᾶς περιβάλλει, γιὰ τὰ προσωρινὰ ἀγαθά του, τὴν λαμπρότητα, ποὺ σβήνει, τὴν δόξα, ποὺ παρέρχεται. Λοιπόν, μᾶς ἐρωτᾶ ὁ Κύριος, σκεφθεῖτε καὶ ἀπαντῆστε μόνοι σας μὲ εἰλικρίνεια: «τί δώσει ἄνθρωπος ἀντάλλαγμα τῆς ψυχῆς αὐτοῦ;».

Εἶναι δύσκολο ἢ, μᾶλλον, εἶναι ἀδύνατο νὰ δώσουμε ἱκανοποιητικὴ ἀπάντηση, γιατί μᾶς εἶναι ἀδύνατον νὰ κατανοήσουμε, σὲ ὅλο τὸ βάθος καὶ πλάτος, τί εἶναι ἡ ψυχή, ποιὰ εἶναι τὰ ἰδιώματά της, ποιὸς ὁ προορισμός της καὶ, γενικὰ, ποιὰ εἶναι ἡ ἀξία της. Εἶναι πέρα ἀπὸ τὶς δυνάμεις μας νὰ ἐκτιμήσουμε, νὰ αἰσθητοποιήσουμε καὶ νὰ συλλάβουμε, στὴν πληρότητά του, αὐτὸν τὸν θησαυρὸ, ποὺ λέγεται ψυχή. Αἰσθανόμαστε, ὅτι ἔχουμε ψυχή. Ὅλοι οἱ ἄνθρωποι, ὅλων τῶν αἰώνων πίστευαν, πιστεύουν καὶ θὰ πιστεύουν στὴν ὕπαρξη τῆς ἀθάνατης ψυχῆς, ὅσο κι ἂν ἡ ζωὴ τῆς ἁμαρτίας ἔρχεται νὰ σκοτίσει αὐτὴ τὴν πίστη, ὅσο κι ἂν ἡ ἐπιστήμη κάποιων, δῆθεν, ἐπιστημόνων, προσπαθεῖ νὰ καταρρίψει αὐτὴ τὴν μεγάλη ἀλήθεια. Μεγάλοι σοφοί τῆς ἀρχαιότητας, μὲ τὴν δύναμη τῆς φωτεινῆς τους διάνοιας καὶ τὴν ἔμπνευση τοῦ Θεοῦ φιλοσόφησαν, διατύπωσαν ὑψηλὲς καὶ θαυμάσιες ἰδέες, γιὰ τὴν ἀξία καὶ τὴν ἀθανασία τῆς ψυχῆς. Ἡ ψυχὴ, ἔλεγαν, εἶναι ἄϋλη, οὐσία ἄφθαρτη, θεία, ἔχει ζωή, εἶναι συγγενὴς καὶ ὅμοια μὲ τὸν αἰώνιο Θεό· εἶναι πνεῦμα Θεοῦ, μετέχει στὴν θεότητα. Αὐτὴ εἶναι, ποὺ δίνει ζωὴ καὶ ἀξία στὸν ἄνθρωπο.

Ὅσο, ὅμως, κι ἂν ἐμελέτησαν αὐτοὶ τὸ μεγάλο αὐτὸ θέμα περὶ τῆς ψυχῆς τοῦ ἀνθρώπου, δὲν μπόρεσαν νὰ φθάσουν στὴν καθαρότητα, τὴν σαφήνεια καὶ τὴν πλούσια γνώση, ποὺ παρέχει ἡ Ἁγία Γραφὴ, σχετικὰ μὲ τὴν ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου.

Ἀναρίθμητα εἶναι τὰ χωρία τῆς Ἁγίας Γραφῆς, στὰ ὁποῖα μιλάει τὸ Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ, γιὰ τὸ πνεῦμα τοῦ ἀνθρώπου. Ὁ Ἴδιος ὁ Χριστός μας δίδαξε, πολλὲς φορὲς, περὶ τῆς ψυχῆς καὶ ἐξῇρε τὴν ἀξία της, ὄχι μόνο σὲ σύγκριση πρὸς τὸ σῶμα ἀλλὰ καὶ πρὸς τὸν κόσμο ὁλόκληρο. Τίποτα, ἀπὸ ὅσα ὑπάρχουν στὸ ὁρατὸ καὶ ἀόρατο σύμπαν, δὲν μποροῦν νὰ ἐξαγοράσουν οὔτε μία ψυχὴ μόνο. Ὁ κόσμος, τὸ σύμπαν, εἶναι ὑλικό, ὑπόκειται στὴ φθορὰ τοῦ πανδαμάτορος χρόνου. Ἡ ψυχὴ, ὅμως, εἰκόνα καὶ ὁμοίωμα τοῦ Θεοῦ, εἶναι πνεῦμα, καὶ θὰ ζεῖ «εἰς τοὺς αἰώνας τῶν αἰώνων».

Οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας, φωτισμένοι ἀπὸ τὴν διδασκαλία τῆς Ἁγίας Γραφῆς καὶ, ἐμπνεόμενοι ἀπὸ τὴ Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, εἶπαν καὶ ἔγραψαν πολλὰ, γιὰ τὴν ψυχή. Ἡ ψυχή, εἶπαν, εἶναι ἡ εἰκόνα τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία ἔχει προικισθεῖ μὲ τὴν δυνατότητα νὰ προχωρήσει στὸ "καθ’ ὁμοίωσιν" Θεοῦ, ὥστε ὁ ἄνθρωπος νὰ γίνει Θεὸς, κατὰ χάριν. Αὐτὴ εἶναι, ποὺ ἔχει τὰ χαρακτηριστικὰ γνωρίσματα τοῦ Δημιουργοῦ καὶ Πατέρα της, τὴν ἀφθαρσία, τὴν ἐλευθερία τῆς βουλήσεως, τὴ δύναμη τῆς κυριαρχίας στὴν ἄλογη καὶ ἄψυχη φύση, τὸ φῶς τοῦ λογικοῦ καὶ τῆς γνώσεως. Ὅταν ἡ ψυχὴ στολίζεται μὲ τὶς ἀρετές, μὲ τὴν ἀγάπη, τὴν καλοσύνη, τὴν ἁγιότητα, τὴν ἀγαθότητα, τὴ δικαιοσύνη, ἀναδεικνύει τὸν ἄνθρωπο ὅμοιο μὲ τὸ Θεό.

Καὶ ρωτάει ὁ Κύριος· ἀφοῦ λοιπὸν εἶναι τόσο ἀπεριόριστη καὶ ἀσύλληπτη ἡ ἀξία τῆς ψυχῆς, τί μπορεῖ νὰ δώσει ὁ ἄνθρωπος ὡς ἀντάλλαγμα, γιὰ νὰ ἐξαγοράσει τὴν ψυχή του ἀπὸ τὴν αἰώνια ἀπώλεια, νὰ τὴν λυτρώσει ἀπὸ τὸ βάρος τῆς ἐνοχῆς καὶ τῆς καταδίκης;

Οἱ ἄνθρωποι, πάντοτε αἰσθανόταν καὶ αἰσθάνονται ἔνοχο τὸν ἑαυτὸ τους, ἐνώπιον του Θεοῦ. Κάποια ἐσωτερικὴ φωνὴ τοὺς πληροφοροῦσε, ὅτι θὰ χάσουν τὴν ψυχὴ τους, λόγω τῶν ἁμαρτιῶν τους. Αἰσθανόταν βαθὺ τὸν πόθο νὰ ἐξαγοράσουν τὴν ψυχή τους, νὰ τὴν σώσουν ἀπὸ τὴν αἰώνια καταδίκη. Νόμιζαν, ὅτι μποροῦσαν νὰ προσφέρουν λύτρον καὶ ἀντάλλαγμα, θυσίες αἱματηρές, πολλὲς καὶ μεγάλης ἀξίας θυσίες. Νόμιζαν, ὅτι ὅσο πολυτιμότερη εἶναι ἡ θυσία, ποὺ προσέφεραν, τόσο καὶ μεγαλύτερη ἦταν ἡ ἐλπίδα τους νὰ γίνει δεκτὸ τὸ ἀντάλλαγμα αὐτὸ, γιὰ τὴν ψυχή τους. Ἔφθασαν μέχρι τοῦ σημείου νὰ προσφέρουν θυσία ἀκόμη καὶ τὰ παιδιά τους, σὲ κάποιες ἀκραῖες περιπτώσεις. Ὁλόκληρη ἡ γῆ εἶχε ζυμωθεῖ μὲ τὰ αἵματα τῶν θυσιῶν.

Ἀλλὰ, παρ’ ὅλα αὐτὰ, δὲν ἔμειναν ἱκανοποιημένοι καὶ ἀναπαυμένοι οἱ ἄνθρωποι. Κάτι τοὺς ἔλεγε, ὅτι μὲ τίποτα δὲν ἐξαγοράζεται ἡ ψυχή τους. Δὲν ὑπάρχει κανένα ἀντάλλαγμα πάνω στὴ γῆ καὶ σὲ ὁλόκληρο τὸν κόσμο γι’ αὐτήν. Σίγουρα, θὰ ἐρχόταν στὸ νοῦ τους, ἔστω καὶ κάπως διαφορετικὴ, ἡ ἐρώτηση· «τί δώσει ἄνθρωπος ἀντάλλαγμα τῆς ψυχῆς αὐτοῦ;» Καὶ ὕψωναν, ἱκετευτικὰ, τὰ βλέμματα στὸν οὐρανὸ, περιμένοντας ἀπὸ τὸν Θεὸ νὰ τοὺς ὑποδείξει τὸ ἄξιο ἀντάλλαγμα τῆς ψυχῆς.

Καὶ ὁ Πανάγαθος Κύριος τὸ ἔστειλε, «ὅτε ἦλθε τὸ πλήρωμα τοῦ χρόνου», στὸν κατάλληλο καιρό. Καὶ δὲν εἶναι τίποτε ἄλλο, ἀπὸ τὸν Υἱὸ καὶ Λόγο τοῦ Θεοῦ, τὸ δεύτερο Πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδος, τὸν Κύριο ἠμῶν Ἰησοῦ Χριστό, ὁ ὁποῖος ἔλαβε ἀνθρώπινη σάρκα, γιὰ νὰ σώσει τὸν ἄνθρωπο. Καὶ τὸ μέγιστο αὐτὸ γεγονὸς, τὸ προανήγγειλαν οἱ Προφῆτες, τὸ εἶπε ὁ ἄγγελος στὸν Ἰωσήφ, ὅτι ὁ Υἱὸς τῆς Παρθένου, ὁ Χριστός, «σώσει τὸν λαὸν αὐτοῦ ἀπὸ τῶν ἁμαρτιῶν αὐτῶν». Ὁ Ἴδιος ὁ Χριστός τὸ διακήρυξε, ὅτι ἦλθε στὸν κόσμο ὄχι γιὰ νὰ ζητήσει ὑπηρεσίες, ἀλλὰ γιὰ νὰ προσφέρει ὑπηρεσίες καὶ νὰ θυσιάσει τὴν ζωὴ του λύτρο καὶ ἀντάλλαγμα, γιὰ τὴν σωτηρία τοῦ γένους τῶν ἀνθρώπων. «Τὸ αἷμα τοῦ Χριστοῦ, διακηρύσσει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, καθαριεῖ τὴν συνείδησιν ἠμῶν ἀπὸ νεκρῶν ἔργων» τῆς ἁμαρτίας. Καὶ αὐτὸ τὸ λύτρο, τὴν ἀπείρου ἀξίας θυσία Του, τό προσέφερε, γιὰ κάθε μία ψυχή. «Ἐλυτρώθητε, λέει ὁ Ἀπόστολος Πέτρος, τιμίῳ αἵματι…Χριστοῦ». Αὐτὸ, ἀκριβῶς, τὸ γεγονός, ὅτι δηλαδὴ ὁ Θεὸς ἔγινε ἄνθρωπος καὶ ἔδωσε τὸ Πανάγιο Αἷμά Του θυσία ὑπὲρ ἡμῶν, βροντο-φωνεῖ, πόσο ἀφάνταστα μεγάλη καὶ ἀνεκτίμητη, εἶναι ἡ ἀξία τῆς ψυχῆς μας.

Κατὰ τὴν σημερινή, λοιπόν, Κυριακή, Κυριακή τῆς Σταυροπροσκυνήσεως, ἡ Ἐκκλησία προβάλλει τὸν Σταυρὸ τοῦ Κυρίου, καὶ μᾶς προσκαλεῖ νὰ Τὸν προσκυνήσουμε εὐλαβικά. Γιὰ ποιὸ σκοπό; Γιὰ νὰ ἀντλήσουμε δύναμη καὶ ἔτσι νὰ μπορέσουμε νὰ συνεχίσουμε τὸν πνευματικὸ ἀγώνα τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς. Ταυτόχρονα, ὁ Σταυρὸς τοῦ Κυρίου, μᾶς ἀποκαλύπτει καὶ τὸ μέτρο, τόσο τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ ὅσο καὶ τῆς ἀξίας τοῦ ἀνθρώπου. Εἶναι τόσο μεγάλη ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καὶ τέτοια ἡ ἀξία τῆς ἀνθρώπινης ψυχῆς, ὥστε ὁ Ἴδιος ὁ Θεάνθρωπος Κύριος νὰ ἀνεβαίνει πάνω στὸ Σταυρὸ, χάριν τῆς σωτηρίας της.

Ἀγαπητοί μου, Τὴν ἀνυπολόγιστη ἀξία τῆς ψυχῆς μας, καλούμαστε νὰ συνειδητοποιήσουμε κι ἐμεῖς καὶ νὰ ζοῦμε, κατὰ τὸ θέλημα καὶ τὶς ἐντολὲς τοῦ Χριστοῦ μας. Νὰ Τὸν ἀκολουθοῦμε πιστὰ, σηκώνοντας, μὲ ὑπομονὴ καὶ ἐλπίδα, τὸν Σταυρὸ τοῦ χριστιανικοῦ μας χρέους. Ἔτσι, τότε, καὶ μόνο τότε, θὰ κερδήσουμε τὴν ψυχή μας, ποὺ σημαίνει, ὅτι θὰ γίνουμε μέτοχοι τῆς αἰώνιας καὶ ἀληθινῆς ζωῆς. Ἀμήν.   Πηγή: Ιερά Μητρόπολη Χίου